Çalışma hayatı ile ilgili  “Devletçi Anlayış” ilkesi ışığında düzenlenen 1475 Sayılı İş Yasası’ndan farklı bir görüşle İşverenlerin Yükümlülüklerini arttıran  4857 Sayılı İş Yasası ve Yönetmelikler, İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda da emredici   hükümler öngörmektedir.

İş Sağlığı ve Güvenliği konularına  13 madde ile  yer verilen 4857 Sayılı İş Yasası,uygulamaya 35 Yönetmelik ile  açıklık getirmiştir.

 

Yeni İş Yasasının İSİG,İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili ilk hükmü 77.maddesine bakıldığında İşverenlerin yükümlülükleri;

Denetlemek,

Eğitmek,

İş Sağlığı ve İş Sağlığı ve Güvenliği Risklerine karşı önlem almak,

Araç ve gereç bulundurmak,

İş Güvenliği konusunda Yasal Hak ve Sorumluluklarını İşçilerine Bildirmek ’dir.

 

İşçiler ise “Her türlü önleme uymakla yükümlüdür.”

 

İş Sağlığı ve Güvenliği konusunda 4857 Sayılı İş Yasası işyerlerinde kurumsallaşmayı getiren 80.maddesi   İSG Kurullarının oluşturulması ve Kurul Kararlarının yerine getirilmesini, aksi durumda ağır idari para cezası uygulanmasını öngörmüştür.

 

Madde hükmünde “Bu kanuna göre Sanayiden sayılan,devamlı olarak en az 50 işçi çalıştıran ve 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren bir İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurmakla yükümlüdür.

İşverenler İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarınca İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatına uygun olarak verilen Kararları uygulamakla yükümlüdürler.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının oluşumu,Çalışma Yöntemleri, Ödev, Yetki ve yükümlülükleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca hazırlanacak bir Yönetmelikte gösterilir.”denilmektedir.

İşverenler önlem almak,eğitmek ve denetlemek zorundadır.

Madde hükmünde öngörülen Yönetmelik 07.04.2004 tarih ve 25426 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Yönetmeliğin 4.maddesine göre,Sanayi,Ticaret,Tarım ve Orman işlerinden sayılan işlere de İSİG Kurullarının kurulması gerekmektedir.Sanayiden sayılan devamlı olarak en az 50 işçi çalışan ve 6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde her işveren, bir İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu kurmakla yükümlüdür.

Kurulacak İşyerleri;

Sanayiden sayılan işyerleri,

6 aydan fazla sürekli işlerin yapıldığı işyerleri,

50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerleri,

İşverene bağlı birden çok işyeri bulunması durumunda 50 işçi çalışan her bir işyeri’dir.   

Kurulların Oluşumu;

Kurul “İşveren veya işveren vekili,

İş Güvenliği ile görevli mühendis veya teknik eleman,

İşyeri Hekimi,

İnsan Kaynakları,personel,sosyal işler veya İdari ve Mali İşleri Yürütmekle Görevli bir kişi,

Var ise Sivil Savunma Uzmanı,

İşyerinde görevli Formen,ustabaşı veya usta,

İşyerinde Toplu İş Sözleşmesi var ise sendika temsilcilerinin kendi aralarında seçecekleri sendika temsilcisi,

Toplu İş Sözleşmesi bulunması durumunda o işyerinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilecek işçi,

Sağlık ve güvenlik işçi temsilcisi”nden oluşur.  

Kurulların Başkanı İşveren veya İşveren Vekili,,Sekreteri İş Güvenliği ile görevli Mühendis veya teknik eleman’dır.

 

Kurullar;

Başkan                                 :İşveren veya İşveren Vekili,

Sekreter                                :Mühendis veya Teknik Eleman,

İşverence  seçilecek

Kurul Üyeleri                     :Mühendis,teknik eleman,işyeri hekimi, insan kaynakları görevlisi ve sivil savunma uzmanı,

İşçilere seçilecek

kurul üyeleri                        :Formen, ustabaşı, usta, işçi ( yedekleri)’dir.

 

Eğitim ;

Yönetmeliğin Eğitim başlıklı 6.maddesinde 4857 Sayılı İş Yasasının 77.maddesi ile getirilen Genel İlke gereği işverenler İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu üyelerini ve yedeklerini eğitmek zorundadır.

Eğitimde ;

Kurulun görev ve yetkileri,

İş Sağlığı ve Güvenliği konularında Ulusal Mevzuat ve Standartlar,

Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli olayların nedenleri,

Endüstriyel hijyenin, temel ilkeleri.

Etkili İletişim teknikleri,

Acil  Durum önlemleri,

Meslek Hastalıkları,

İşyerlerine ait özel riskler,

gibi konuların göz önünde bulundurulması gerekmektedir.

 

Kurulun Görev ve Yetkileri ;

Kurulun görev ve yetkileri Yönetmeliğin 7.maddesinde sayılmış,İşyerlerinin niteliğine göre  İç Yönetmelik düzenlemek,Uygulamak, İzlemek, İzleme sonuçlarını rapor haline getirmek,tedbirleri belirlemek ,kurul gündemine almak,işçileri yönlendirmek,tehlike ve tedbirleri belirlemek,değerlendirmek,işverene bildirmek,işyeri ilgili olumsuzlukları araştırmak ve incelemek,eğitim konuların planlamak ve programlamak,işyerlerinde bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini planlamak ve izlemek,işyerinde yangın ,doğal afet, sabotaj gibi olaylarla ilgili işyeri tedbirlerinin yeterliliğini incelemek ve bu konudaki çalışmaları izlemek,yıllık rapor hazırlamak,yıllık programların yürütülmesini sağlamak ve uygulamasını değerlendirmek,İşyerlerinde çalışan işçilerin 4857 Sayılı İş Yasasının 83. maddesi uyarınca başvuruları üzerine acilen toplanmak ve karar vermek’ tir.

Kurulun Çalışma Biçimi; Yönetmeliğin 8.maddesine göre;Kurullar en az ayda bir kere toplanacağı,Toplantının gündemi yeri gün ve saatinin toplantıdan en az 48 saat öncesi Kurul üyelerine bildirileceği,Gündem sorunların önem sırasına göre belirleneceği,Gündem konusunun Kurul üyelerince değiştirilebileceği,İş Kazası ve özel önlemle ilgili bir konuda Kurul üyelerinin biri tarafından Kurulun olağanüstü toplantıya çağrılabileceği,Acil ve hayati bir tehlike ile karşı karşıya kalan işçi İSİG Kuruluna başvurabileceği,İşçi başvurusu üzerine Kurul aynı gün toplanarak Karar vererek sonucun işçiye yazılı olarak bildirileceği,Kurulun olağan toplantı sürelerinin  toplam olarak ayda 24 saati geçemeyeceği,Toplantılar çalışma saatleri içerisinde yapılacağı ve günlük çalışma süresinden sayılacağı,Kurul üyelerinin görevleri nedeniyle maddi ve manevi zarara uğratılamayacağı,Kurul, üyelerin çoğunluğu ile toplanacağı kararların toplantıya katılanların oy çokluğu ile alınacağı,oyların eşitliği durumunda Başkanın oyu Kararı belirleyeceği,Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle toplantının yapılamadığı hallerde durumun tutanakla gösterileceği,Toplantı sonucu gereği yapılmak üzere işverene bildirileceği,Uygun görülen konuların  işçilere bildirileceği ve Kararlar ve uygulamalar konusunun izleneceği  hükme bağlanmıştır.

 

Yine Yönetmeliğin 9.maddesine göre,birden çok kurulan İSİG Kurulları var ise işveren bu Kurulların Raporlarını en az 6 ayda bir toplantı düzenleyerek, değerlendirerek ve gerekli tedbirleri almak durumundadır.

İşverenler Kurulların toplantısı için gerekli yer ,araç ve gereçleri sağlamak,Raporları Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişlerine sunmak,İşçiler ise alınacak karar,kural ve yasaklara uymak zorundadır.

 

Sonuç olarak  4857 Sayılı  İş Yasası  İş Sağlığı ve Güvenliği konularında Kurumsallaşmayı amaçlamış işveren ve işçilerin Yönetime Katılma modelini geliştirmiştir.Kurul kararları öneri niteliğinden çıkarılmış,uygulanması gerekli kararlar durumuna getirilmiştir.Kurulların oluşturulmaması,kararların uygulanmaması durumlarında  da, 4857 Sayılı İş Yasasının 5763 sayılı yasa ile değişik 105. maddesi uyarınca bin TL İdari Para Cezası uygulanacağı öngörülmüştür.

 

İŞ KAZALARININ VE MESLEK HASTALIKLARININ  OLMAMASI DİLEĞİYLE..

 

Sevgiyle,Sağlıklı Kalınız.

 

fozturk.01@ hotmail.com