KÖYLERE YENİ VERGİLER GELECEK
Tüm il sınırı Büyükşehir Belediye sınırı kabul edilecek olup köy statüsü kalkacak ve tüm köyler mahalle olacaktır.Bu köylerde yaşayanlar, şu ana kadar tanışmadıkları; ilan ve reklam vergisi, işgal harcı, muayene ve ruhsat harcı, yol harcamalarına katılma payı, yangın sigortası vergisi, tatil günlerinde çalışma ruhsatı harcı, işyeri açma izni harcı, bina inşaat harcı ve imar ile ilgili harçlar, elektrik ve havagazı tüketim vergisi, çevre temizlik vergisi gibi çok sayıda vergi ve harçla tanışacaklar.
Büyükşehir Belediye Kanununda Büyükşehrin görevleri arasında“büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak. “maddesi bulunmaktadır.
Yukarıdaki maddeden anlaşılacağı üzere Büyükşehir sınırları içerisindeki İlçe Belediyelerinde yapılacak olan Uygulama İmar Planları,İmar Tadilat ve Revizyon imar Planları İlçe Belediyelerinin onayından sonra Büyükşehir’e sunulacak ve Büyükşehir Belediye Meclisinin onayıyla ancak karara bağlanabilecektir.Büyükşehir Belediyeleri gerektiğinde kendisi de plan yapmaya yetkilidir.
95/6430 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı gereğince, normal il belediye sınırları içerisinde, diğer şartları taşımaları kaydı ile basit usulden faydalanmakta olan bazı mükellefler, sınırları içerisinde faaliyet gösterdikleri il belediyesinin, büyükşehir belediyesine dönüşmesi ile birlikte basit usulden faydalanma haklarını kaybedecekler ve ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirileceklerdir.
Büyükşehir belediyesine dönüştürülecek il belediyesi sınırları içerisinde, 95/6430 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nda belirtilen faaliyetlerde (Her türlü emtia imalatı ile uğraşanlar, her türlü emtia alım-satımı ile uğraşanlar, inşaat ile ilgili her türlü işlerle uğraşanlar, motorlu taşıtların her türlü bakım ve onarım işleriyle uğraşanlar, eğlence ve istirahat yerlerini işletenler) bulunan mükellefler açısından, il belediyesinin büyükşehire dönüşmesi dezavantaj oluşturmaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun uygulandığı büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanları içinde yer alan bina, arsa ve arazilerden alınan emlak vergisi oranları, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 8 ve 18’inci maddelerine göre, diğer yerlerde bulunan bina, arsa ve arazilerden alınan emlak vergisi oranlarına göre % 100 artmaktadır. Yani; büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan bina, arsa ve arazilerden, diğer yerlerde bulunan bina, arsa ve arazilere göre iki kat emlak vergisi alınmaktadır. Bu durum, il belediyesinden büyükşehir belediyesine dönüşen yerlerin, belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde gayrimenkulü bulunan şahıslar için ek bir yük getirecektir.
Büyükşehir belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde bulunan gayrimenkullerden alınan emlak vergisi oranlarının %100 daha fazla olmasının ardından, bu gayrimenkullerden alınan, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı da iki katına çıkmakta, büyükşehir belediyesine dönüştürülecek il belediyesi sınırları içerisinde gayrimenkulü bulunan şahıslar, önceki duruma göre iki kat Emlak Vergisi ve taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı ödeyeceklerinden, bu yönüyle il belediyesinin büyükşehire dönüşmesi bunlar açısından dezavantaj oluşturmaktadır.
Sınırların genişletilmesi sebebiyle, Büyükşehir Belediye sınırları içerisinde yaşayan kişiler ;elektrikten suya kadar, farklı vergi ve harçlarla tanışacaklardır.
ZONGULDAK BÜYÜKŞEHİR KAPSAMINA ALINIR İSE TÜM BELDE BELEDİYELERİ KAPATILACAK
KAPATILACAK BELEDİYELER:
Merkez: Karaman Belediyesi,Elvanpazarcık Belediyesi,Beycuma Belediyesi
Alaplı:Gümeli Belediyesi
Çaycuma:Filyos Belediyesi,Karapınar Belediyesi,Nebioğlu Belediyesi,Perşembe Belediyesi,Saltukova Belediyesi
Devrek:Çaydeğirmeni Belediyesi
Kdz. Ereğli:Gülüç Belediyesi,Kandilli Belediyesi,Ormanlı Belediyesi
Gökçebey:Bakacakkadı Belediyesi
Kilimli:Çatalağzı Belediyesi,Gelik Belediyesi,Muslu Belediyesi
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu incelendğinde aşağıdaki ömncelikli tanımlar bulunmaktadır:
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ: Sınırları il mülki sınırı olan ve sınırları içerisindeki ilçe belediyeleri arasında koordinasyonu sağlayan; idarî ve malî özerkliğe sahip olarak kanunlarla verilen görev ve sorumlulukları yerine getiren, yetkileri kullanan; karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamu tüzel kişisini ifade etmektedir.
Bu bağlamda Büyükşehir Belediyesi;
Büyükşehir belediye meclisi, büyükşehir belediye encümeni ve büyükşehir belediye başkanı organlarından oluşmaktadır.
Büyükşehir belediyelerinin sınırları, il mülki sınırlarıdır.
İlçe belediyelerinin sınırları, bu ilçelerin mülki sınırlarıdır.
Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır:
-İlçe belediyelerinin görüşlerini alarak büyükşehir belediyesinin stratejik plânını, yıllık hedeflerini, yatırım programlarını ve bunlara uygun olarak bütçesini hazırlamak.
Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak.
-Kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak,
-Büyükşehir belediyesi tarafından yapılan veya işletilen alanlardaki işyerlerine büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda bulunan alanlarda işletilecek yerlere ruhsat vermek ve denetlemek.
-Belediye Kanununun 69 ve 73 üncü maddelerindeki yetkileri kullanmak.
-Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.
-Büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımı ile bu yolların temizliği ve karla mücadele çalışmalarını yürütmek; kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek.
- Coğrafî ve kent bilgi sistemlerini kurmak.
- Sürdürülebilir kalkınma ilkesine uygun olarak çevrenin, tarım alanlarının ve su havzalarının korunmasını sağlamak; ağaçlandırma yapmak; gayrisıhhî işyerlerini, eğlence yerlerini, halk sağlığına ve çevreye etkisi olan diğer işyerlerini kentin belirli yerlerinde toplamak; inşaat malzemeleri, hurda depolama alanları ve satış yerlerini, hafriyat toprağı, moloz, kum ve çakıl depolama alanlarını, odun ve kömür satış ve depolama sahalarını belirlemek, bunların taşınmasında çevre kirliliğine meydan vermeyecek tedbirler almak; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak.(1)
- Gıda ile ilgili olanlar dâhil birinci sınıf gayrisıhhî müesseseleri ruhsatlandırmak ve denetlemek, yiyecek ve içecek maddelerinin tahlillerini yapmak üzere laboratuvarlar kurmak ve işletmek.
- Büyükşehir belediyesinin yetkili olduğu veya işlettiği alanlarda zabıta hizmetlerini yerine getirmek.
- Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek.
Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri, hayvan barınakları, kütüphane, müze, spor, dinlence, eğlence ve benzeri yerleri yapmak, yaptırmak, işletmek veya işlettirmek; gerektiğinde amatör spor kulüplerine nakdî yardım yapmak, malzeme vermek ve gerekli desteği sağlamak, amatör takımlar arasında spor müsabakaları düzenlemek, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan sporculara, teknik yönetici, antrenör ve öğrencilere belediye meclis kararıyla ödül vermek.
- Gerektiğinde mabetler ile sağlık, eğitim ve kültür hizmetleri için bina ve tesisler yapmak, kamu kurum ve kuruluşlarına ait bu hizmetlerle ilgili bina ve tesislerin her türlü bakımını, onarımını yapmak ve gerekli malzeme desteğini sağlamak.
- Kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlamak, bu amaçla bakım ve onarımını yapmak, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa etmek.
Kanun maddeleri daha da devam etmektedir.Fakat toplumu ilgilendiren en özellikli maddeler yukarıda belirttiğimiz maddelerdir.
Belediyeler yerel yönetim kuruluşlarından en önemlisi durumundadır. Belediyeler asli görevlerinin yanında son yıllarda toplumun beklentilerinin ve ihtiyaçlarının artması sebebiyle; sportif ve kültürel faaliyetler, eğitim ve öğretim faaliyetleri gibi birçok alanda hizmet etmeye çalışmaktadırlar. Bu sebeple belediyelerin kaynak ihtiyaçları aynı oranda artış göstermektedir. Ülke nüfusumuzun yaklaşık %80’i belediye teşkilatı bulunan yerleşim yerlerinde ikamet etmektedir.
Belediyelerin gelirlerini, hizmet karşılığı alınan bedeller, devlet yardımları, borçlanmalar, cezalar ve vergi gelirlerinden ayrılan paylar oluşturmaktadır. Bu gelirlerin içerisinde en önemli kalem vergi gelirleridir.
Bazı illerin Büyükşehir olma isteklerinin en önemli nedenini; büyükşehir belediyelerinin genel bütçe vergi gelirlerinden aldıkları pay ve büyükşehir belediye sınırları içinde yapılan genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamından pay almasıdır.
Bu durum yeni büyükşehir olacak il belediyelerinin kaynaklarını daha da artırmakta olup özellikle küçük olan ve personel maaşlarını bile ödemekte zorlanan belediyelere aktarılan kaynaklar büyükşehir belediyesi bütçesinde toplanacak ve tüm il sınırları büyükşehir belediye sınırı kabul edileceğinden, tüm ilde toplanan vergi gelirleri üzerinden pay alınacaktır.
Bu kaynakların büyükşehir belediyeleri tarafından etkin bir şekilde kullanılması durumunda, yerel yönetim hizmetlerinin kalitesinin artacağı, büyük altyapı yatırımlarının yapılabileceği, hizmetlerin il genelinde en uzak bölgelere kadar götürülebileceği öngörülmektedir.
