CHP İl Genel Meclis Üyesi Hayrettin Kartal, 21 Kasım 2024 tarihinde Zonguldak İl Özel İdaresi 2025 bütçe görüşmelerinde yaptığı konuşmayı kamuoyu ile paylaştı.
Bütçenin yetersiz olduğunu ve bu bütçe ile Zonguldak köylerinin, yol, su, kanalizasyon, çöp ve diğer sorunlarının çözümünün mümkün olmayacağına dikkati çeken Kartal, performans programından da anlaşılacağı gibi müdürlüklerin talep ettikleri ödeneklerin, oradan kesilerek buraya aktarıldığını, buradan kısılıp oraya eklendiğini, oradan al şuraya koy, buradan çıkar öteyi kapat anlayışının hakim olduğunu söyledi.
"KÖYLÜ GÖÇ ETMESİN DE NE YAPSIN?"
Ödeneğin yetersiz olduğunu aktaran Kartal, konuşmasında şu ifadelere yer verdi: "Çünkü 22 yıldır tek başına ülkeyi yöneten iktidar, işçiyi, emekçiyi, emekliyi, gözden çıkardığı gibi köylülerimizi ve köylerimizin sorunlarının çözümünü de gözden çıkarmıştır ve bu sorunların gerçekten çözümü için yeterli ödenek ayırmamaktadır. Bakın size bir tablodan örnekler vereceğim. Önceki gün Necdet Karaveli Başkan da bundan söz etti. Dedi ki; özel idarelerine genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılan pay %0,5 oranındadır. İşin püf noktası da burada. Peki özel idarelere köylerin sorunları çözülsün diye aktarılan pay hep%0,5 miydi? Elbette ki hayır. 1984-1985 yıllarında bu oran %2,30, 1996-1997 yıllarında bu oran %1,70, 2001-2003 yıllarında bu oran %1,12, 30 Mart 2014 yılında ise bu oran yani 10 yıl önce % 0,5”e düşürülmüştür. Yani köylümüz gözden çıkarılmıştır. Sorunları çözülmeyen köylümüz göç etmesin de ne yapsın? 2007’de 616.000 olan Zonguldak nüfusu, son 16 yılda 591.000 ‘e düşmüş, ülkemizin nüfus artış oranlarına göre 650 bin civarında olması gereken nüfusumuz 25 bin azalmıştır. Böyle giderse Zonguldak daha da küçülecektir. Gençlerimiz köyleri terk ediyor. Çoğu köylerimizde mezar kazacak genç kalmamıştır. Bu hazin durumu köylülerimiz söylüyor bizlere.
EREĞLİ'DE 2 KAT DÜŞTÜ
2 ay önce bir ilçe tarım yetkilimizle yaptığımız bir sohbette öğrendik 5 yıl önce Kdz Ereğli’de 14.000 olan büyükbaş hayvan sayısı bugün 7 bine düşmüş. Şöyle ayak üzeri kısa bir değerlendirme de bile %0,5 olan özel idare payları %1’e dahi yükseltilse bu bütçe 1 milyar 700 milyon değil 3 milyar 400 milyon demektir ki bu bile köylerimizin sorunlarının çözümünde %100 lük bir artış demektir. Ama dediğim gibi köylüyü gözden çıkarırsan tablo ne yazık ki böyle oluyor. Sormak istiyorum. Bu bütçe köylerimizin %70’inde olan kanalizasyon sorunlarını en azından %50 lere düşürebilecek mi? Sıcak asfalt oranını %30-35’lerden %50’ye çıkaracak mı? Köylerimizin en az yarısını ilgilendiren su sorununu bitirecek mi ya da % kaçını bitirmeyi hedefliyor? Çöp sorununu halledecek mi? Hiçbirine gönül rahatlığıyla evet diyemiyoruz maalesef.
"BUNA DAĞ BİLE DAYANMAZ"
Ülkemizi saran ekonomik kaos, hayat pahalılığı ve yüksek enflasyon insanlarımızın, emeklilerimizin, köylümüzün gelecek umutlarını kararttığı gibi, özel idare bütçesini de her gün kemiriyor.Hatırlayın, 2024 bütçesi 1 milyar 250 milyona bağlanmıştı ama yüksek enflasyon karşısında en az %20’ye denk gelen ve 300 milyonu bulan bir erimeyle karşılaşmıştık. Bunu bizzat sayın Necdet Karaveli Başkan söyledi. Yine hatırlayın. 2023 yatırım programı görüşmelerinde sayın genel sekreter Ahmet Güral Karayılmaz aynen şöyle demişti. “Biz asfalt malzemesini 7 bin küsur liralardan hesap ediyoruz ama 2ay sonra Tüpraş’a gittiğimde 17 bin küsur liralık bir fiyatla karşılaşıyoruz” Aynen böyle demişti. Buna dağ bile dayanmaz. Bu 2025 bütçesi de daha hesaplara geçmeden gün gün kar gibi eriyecek. Siz bakmayın TÜİK’e. TÜİK’in açıkladığı enflasyon rakamlarına kargalar bile gülüyor artık. Ne yazık ki acı gerçek bu. Bu elimde gördüğünüz 2025-2029 stratejik planı Bu planı daha birkaç ay önce görmüştük. Kitapçığın 4.üncü sayfasında Zonguldak İl Özel İdaresinin misyonu, vizyonu ve temel değerleri belirtiliyor. Temel değerlerde ilk göze çarpan ilkeler, adalet, eşitlik, dürüstlük, şeffaflık, azami tasarruf ilkeleri Bu ilkelerin hepsi de önemli ama en önemlisi de adalet ilkesi. 'Adalet mülkün temelidir' demiş büyük Atatürk. Yani Adalet Devletin Temelidir. Devleti ve devlet kurumlarını yönetenler her konuda adaletli olmak zorundadır.
NAHL SÜRESİNDEN ÖRNEK VERDİ
Hoca, Cuma hutbesini bitirip minberden inmeden önce bir ayet okur. Bu ayet Nahl süresi 90.ayettir. 'İnnallaheYe’müru bil adli velihsani ve ita-izilkurba ve yenha ani-l fahşa-i velmunkerivelbağiyaizukum la allekumtezekkarun' Ardından Türkçe meailini açıklar. 'Şüphesiz ki Allah adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder. Çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor' Her Cuma namazında hoca bu ayeti okur ve biz Müslümanlar da dinleriz. Gereğini yapar mıyız, Allahın emrine uyar mıyız, Adaletli davranır mıyız, Buna tüm yüreğimizle evet diyebilecek kaç Müslüman var aramızda?
"KUL HAKKI YİYEREK YAPILDI"
Daha geçen ay özel idareye 30 kadar personel alındı. 1350 civarında işsiz gencimiz küçük bir umut olsa bile sınavlara ve mülakatlara girerek şansını denedi ama ne yazı ki adaletsizlik duvarına çarptılar ve umutları tuzla buz oldu. Özel idare yetkilileri bir TTK kadar şeffaf ve adaletli olamadılar. Genel bir incelemeden sonra noter huzurunda kura çekilerek yapılabilecek personel alımı gizli kapılar arkasında, gizli listelerle utanmadan, sıkılmadan, kul hakkı yiyerek yapıldı ve Zonguldak halkının vicdanlarını kanattı. Kurumları yönetenler adil olmalı, şeffaf olmalı, dürüst olmalı. Her türlü keyfiyetten, disiplinsizlikten, laçkalıktan uzak durmalı. Yoksa Alaplı’da ki olay gibi devletin makinasını özel şahıs işlerinde kullandırıp, iş ortaya çıkınca da kıvıracak yer aramaya başlarsınız, canınız sıkılır. Sayın Başkan başta da söylediğim gibi ne yazık ki bu bütçe yetersizdir. Köylerimizin sorunlarını çözecek, sıkıntılarını giderecek, göçü önleyip insanları geri getirecek, tarım ve hayvancılığı geliştirecek, kısacası Zonguldak’ı büyütecek bir bütçe değildir. Bu bütçe sadece mevcut rutin işleri yapabilme, mevcut durumu idare edebilme bütçesidir. Keşke daha gerçekçi, sorunları çözecek, Zonguldak’ı büyütecek bir bütçeden söz edebilsek ki Zonguldak genel bütçeye verdikleriyle bunu fazlasıyla hak ediyor."
