Deniz Ticaret Odası Karadeniz Ereğli Şube Başkanı Oğuz Ünlüer, bölgenin mevcut durumu ve hedeflerine ilişkin yazısı Deniz Ticaret Dergisi'nin mayıs ayında yer aldı. Ünlüer, odanın seçim süreci ile başladığı açıklamalarında tersaneler, kruvaziyer turizmi, Filyos, limanlar başta olmak üzere önemli açıklamalara yer verdi. Ünlüer'in açıklamaları şu şekilde:
HEPİMİZİN ODASI OLMAK İÇİN GELDİK
9 Ekim 2022 tarihinde İMEAK Deniz Ticaret Odası Kdz. Ereğli (Batı Karadeniz Bölgesi) Şubesi seçimlerini gerçekleştirdik.“Hepimizin Odası” sloganıyla çıktığımız bu yolda üyelerimizin teveccühü ile 2022-2026 döneminde bu göreve layık görüldük. Göreve başladığımız ilk günden itibaren 5 ili kapsayan bölgemizde yoğun ziyaret programları gerçekleştirdik. Üyelerimizle, iç ve dış paydaşlarımızla toplantılar gerçekleştirdik.İlk etapta kısa vadede gerçekleştirilebilecek sorunları tespit ederek bu sorunlara odaklandık. 2023 yılı içerisinde bölge planı oluşturarak uzun vadede bölgemiz için bir yol haritası oluşturmaya ve bu doğrultuda çalışmalarımızı yürütmeye başladık.
Şubemiz,2003 yılında kurulmuştur. Faaliyet alanımızda Zonguldak, Bartın, Karabük, Düzce ve Sakarya illeri bulunmaktadır. Bölgemiz doğuda Bartın/ Kurucaşile, batıda Kocaeli/ Kefken’e kadar uzanan 280 km uzunluğunda bir kıyı şeridine sahiptir. Bölgemizde ağırlıklı olarak demir çelik sanayisi bulunmaktadır. Gemi inşa sektörüönemli sanayi kollarımızdan biridir. Bölgemizdeki tersaneler, Türkiye’nin en büyük toplam alana sahip tersaneleri arasındadır.
Batı Karadeniz, Türkiye’nin en büyük balıkçılık merkezlerinden birisidir. 20 adet trol ve 75 adet voli teknesi başta olmak üzere 800’den fazla balıkçı teknesi ile yılda yaklaşık 16.000 ton balık karaya çıkarılmaktadır. Balıkçılık sezonunda dışarıdan 150’den fazla balıkçı teknesi avlanmak için bölgemize gelmektedir. Bölgede bulunan 100.000 kasalık soğuk hava deposu sektöre hizmet vermektedir.Alaplı-Ereğli deniz bölgesi, yeryüzü şeklinin sağladığı coğrafi envanter ilehâkimrüzgârdan korunaklı bir konumdadır. Karadeniz için nadir bulunan bir alan statüsünde olan bölgemizde kültür balıkçılığı projesi başlatılmıştır. Projenin hayata geçirilebilmesi için odamız gerekli desteği vermektedir. Proje ile Türk Somonu olarak belirlenen ürün çeşidinde kültür balıkçılığı yetiştiriciliğine yönelik ilk etapta yaklaşık 30 bin ton üretim, 35 milyon $ tutarında yatırım yapılması, 250 kişinin doğrudan istihdamı ve yıllık 200 milyon $ civarında ihracat hedeflenmektedir.
LİMANLARIMIZ
Göreve geldiğimiz ilk günden itibaren bölge limanlarımızın kapasitelerinin arttırılması, mevcut alt ve üstyapılarının iyileştirilmesi konusunda yoğun bir şekilde çalışmaktayız. Bölgemizde bulunan 6 limanda yıllık yaklaşık 45 milyon ton yük elleçleme kapasitesi bulunmaktadır. Bölge limanlarımıza ağırlıklı olarak demir cevheri ve kömür gelmektedir. İşlenen hammadde, demir ve çelik ürünü olarak ihraç edilmektedir. Filyos limanının kullanımı 3. şahıslara açılmasıyla, bölge kapasitemiz yıllık yaklaşık 70 milyon tona ulaşacaktır.
ÖNCELİKLERİMİZ NELER OLACAK?
Dünya genelinde son yıllarda gittikçe artan gıda ve enerji ihtiyacı nedeniyle denizel ekonomi potansiyeli üzerinde daha fazla durulmaya başlanmıştır. Mavi büyüme olarak adlandırılan bu yaklaşım kapsamında Karadeniz’e 280 km kıyısı olan Batı Karadeniz Bölgesi’nin de önemli bir potansiyele sahip olduğu bilinmektedir. Türkiye’nin en büyük doğalgaz rezervi Karadeniz’de bulunmuştur. Hidrokarbon kaynaklarının yaratacağı fırsatlardan yararlanılması ve denizel enerji üretim yöntemlerinin araştırılması yeni dönemde önceliklendireceğimiz konular arasında yer almaktadır.
BÖLGEMİZDE KRUVAZİYER TURİZMİNİ GELİŞTİRECEĞİZ
Amasra Limanının altyapı çalışmalarının tamamlanmasının ardından ilk kez 2022 yılında yurtdışından kruvaziyer gemileri gelmeye başlamıştır. Gemilerin sayısının artırılması için tanıtım ve iş birliği faaliyetleri başlattık. Mayıs ayı içerisinde Türkiye’nin önemli kruvaziyer limanlarına ziyaretler gerçekleştirerek Ereğli ve Zonguldak Limanlarının da kruvaziyer destinasyonu olması yönünde çalışmalar gerçekleştireceğiz. 2023 yılı içerisinde Zonguldak ya da Ereğli limanlarına kruvaziyer gemisi yanaştırmak öncelikli hedeflerimiz arasındadır. 2002 yılından 2019 yılına kadar bölgede konaklama tesislerine geliş sayısı %196, geceleme sayısı ise %234 artış göstermiştir. Fakat bu artışa rağmen bölgenin turizm sektöründen aldığı pay potansiyelleri dikkate alındığında henüz yeterli seviyede değildir. Bölgenin turizmden aldığı payın arttırılması, daha nitelikli bir ziyaretçi kitlesine ulaşılması ancak bölge potansiyellerinin güçlü olduğu, farklılaştığı veya öne çıkabileceği alanlarda çalışmalar yapmakla mümkün olacaktır. Bu yönlere odaklanmaya çalışacağız.
TERSANELERİMİZ ESKİ GÜNLERİNE DÖNÜYOR
2008 yılına kadar Kdz. Ereğli’de tersanecilik, istihdam ve gelir yaratmada çok önemli bir sektör iken, küresel sektör sorunlar nedeniyle düşüş yaşamıştır. Son yıllarda yeni altyapı ve işletme yatırımlarıyla tekrar canlanmaya başlayan sektörün, Tuzla tersanelerinin desantralizasyonu ile yeniden hareketlenmeye başlaması beklenmektedir. Yapılacak yatırım ve sağlanacak imkânlarla Kdz. Ereğli tersaneler bölgesinin canlandırılarak tekrar tersanecilik üssü olması hususunda tüm gücümüzle çalışacağız. Bununla beraber geleneksel ahşap el işçiliği ile yat ve tekne üretimi ve metal yat üretimi faaliyetlerine ilişkin bir üretim kültürü ve altyapısı da mevcuttur. Bu kapsamda Kurucaşile, Bartın Merkez, Ereğli ve Alaplı’da bu sektörün halen önemli yatırımları bulunmaktadır. Ortak kullanım, altyapı ve üretim yatırımları ile sağlanacak desteklerle sektörün gelişimini ve tesisleşmesini sağlamak, üretim ve katma değerlerini arttırmak yine öncelikli konularımız arasında olacaktır.
TÜRKİYE’NİN GÖZBEBEĞİ, FİLYOS PROJESİ
Filyos Vadisi Projesi, Batı Karadeniz Bölgesinin ekonomik kalkınmasını tetikleyecek, bölgenin ulusal ve uluslararası düzeyde tanınmasını ve yatırım çekmesini sağlayacak en önemli projelerdendir. Bünyesinde Filyos Endüstri Bölgesi, Filyos Serbest Bölgesi, Serbest Bölge Gelişme Alanı ve Uluslararası nitelikteki Filyos Limanı’nı barındıran, Türkiye’nin artan dış ticaret açığını azaltmak ve bölgesel biraktarma merkezi olmasını sağlamak için planlanan proje, Türkiye’nin en büyük yatırımlarıarasında yer almaktadır.
Türkiye’nin münhasır ekonomik bölgesinin Batı Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası alanında yer alan kuyularda bugüne kadar 710 milyar metreküp kullanılabilir rezerv keşfi yapılmış ve Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından kamuoyuna duyurulmuştur. 1 trilyon $ piyasa değerine sahip bu rezerv keşfi, Karadeniz’de bugüne dek gerçekleştirilen en büyük doğal gaz keşfidir.
Sakarya gaz sahasında bulunan hidrokarbon rezervleri Filyos’tan karaya çıkarılacağı için deniz altına yaklaşık 170 km boru döşeme çalışmaları tamamlanmıştır. 20 Nisan 2023 tarihinde Cumhurbaşkanımızın katıldığı törenle ilk gazın ateşi yakılmış, ulusal dağıtım ağına bağlanmıştır. Doğalgaz çıkarma projesi iki fazdan oluşmakta olup günlük 10 milyon metreküp kapasiteli ilk faz kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonraki yıllarda hayata geçecek olan projenin ikinci fazı, günlük 40 milyon metreküp kapasiteli olarak öngörülmüş olup muhtemel yeni rezervlerle birlikte bu kapasitenin değişebileceği değerlendirilmektedir.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından 2016 yılında inşaatına başlanılan Filyos Limanı, 25 milyon ton kapasiteye sahiptir. 2 bin 450 metre mendirek, 3 bin metre rıhtım boyu, 19 metrelik drafta sahip limanın altyapı çalışmaları 2021 yılı sonu itibarıyla tamamlanmıştır. Zonguldak açıklarında bulunan doğalgaz rezervi nedeniyle liman hâlihazırda lojistik ihtiyaçlar ve operasyonlar için TPAO ve TPAO-OTC tarafından kullanılmaktadır. Limanın uzun vadede ticari faaliyete de başlaması beklenmektedir. 2020 yılında Dünya Bankası kredisi onaylanan Türkiye Demiryolu Lojistiği İyileştirme Projesi kapsamında Filyos limanına yaklaşık 12 km iltisak hattı bağlantısıyla limanın ulusal demiryolu ağına entegrasyonun sağlanması hedeflenmektedir
Proje hayata geçmesiyle; bağımlı ekonomik yapıya sahip olan Batı Karadeniz bölgesinin kalkınmasının ivme kazanacağı, artacak olan üretim, istihdam ve ihracat değerleriyle önemli ölçüde ekonomik hareketlenme sağlanacağı beklenmektedir. Gelişmeler bölgenin yakın gelecekte bir cazibe merkezi olacağına işaret etmektedir. Dolayısıyla, bölgenin de bu gelişmelere ayak uyduracak ve en üst düzeyde yarar sağlayacak aksiyonları alması ve bunları hızla hayata geçirmesi büyük önem arz etmektedir.
Proje kapsamında ihtiyaç duyulacak insan kaynağının eğitilmesi, tedarikçi ekosistemin gelişerek yerel ekonomiye daha fazla katkı sağlanması, istihdamı sağlanacak kişilerin iskanı için mekânsal planlama çalışmaları ve altyapının güçlendirilmesine yönelik yerel çalışmalar ve hazırlıklara da hız verilmesi gerekmektedir. Devam eden ulaşım ve altyapı gibi büyük ölçekli projelerin tamamlanması, planlanan projelere zaman kaybedilmeden başlanılması için lobi faaliyetlerinin de önemi oldukça yüksektir.
280 km kıyı şeridine sahip Batı Karadeniz Bölgesi için deniz, çok önemli fırsatlar ve kaynaklar sunmaktadır. Bölgede önemli kalkınma fırsatları yer almaktadır. Bölgede demir/çelik sanayisi, deniz taşımacılığı, gemi inşa, turizm, balıkçılık gibi birçok alanda denizden aktif olarak faydalanılmaktadır. Üyelerimizden ve Merkezimizden aldığımız destekle 2022-2026 döneminde Batı Karadeniz Bölgesinin sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğrultusundailerleyerek, Odamızı bölgenin önemli aktörlerinden biri haline getirmek için çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
