Toplumun alınan örnek kararlarla bilgi sahibi olması ve demokratik haklarını da kullanabilmesi açısından yayımlamaya sürdürdüğümüz konu, basın meslek ilkeleri. Saygın gazeteciliğin olmaz ise olmazıdır meslek etiği. Bu konuda saygın meslek kurumlarından biri olan Basın Konseyinin Yüksek kurulu yine herkesin okuyup öğrenmesi gereken bir karara imza attı. Ayrıntılar da şu bilgiler var.
ŞİKÂYET EDEN : Ertan Yıldız
ŞİKAYET EDİLEN : Samet BAŞ, Takvim Gazetesi Sorumlu Müdürü
ŞİKAYET KONUSU : 19 Mart 2024 tarihinde, www.takvim.com.tr sitesinde yer alan haberde geçen ifadeleri. Şikayet edenin kişilik haklarını ihlal ettiği iddiasına bağlı olarak basın meslek ilkelerinin ihlal edilip edilmediğiyle ilgilidir.
ŞİKAYETÇİ İDDİASI : “20.03.2024 tarihli hurriyet.com.tr internet haber sitesinde Abdulkadir Selvi’ye ait yayımlanan haberde müvekkilin içerisinde yer aldığı bir grubun İstanbul’da kafa koparan ünvanıyla anıldığını, bu grubun İstanbul’un rantından çıkar elde ettiğini, görüntü bulunmasa da çanta çanta para taşıdığı ve siyasete kirli para sokarak CHP Kurultayında delegeleri satın aldığı gibi hakkında hiçbir görünür gerçekliğe dayanmayan rüşvet gibi yüz kızartıcı suç isnadında bulunulmuş, yine 19.03.2024 günü www.takvim.com.tr benzer ifadelere yer verilmiş ek olarak ‘’ Ertan Yıldız’ın daha önce 100 milyon TL’lik İSBAK ihalesini İmamoğlu ve kendisiyle ilişkili aynı adreste kurulmuş paravan şirkete aktardığı ortaya çıkmıştı.’’ ve 19.03.2024 tarihinde Mahmut Övür tarafından kaleme alınan ve sabah.com.tr de yayımlanan haberde müvekkilin Boğaziçi ön görünümden belediye iştiraklerine kadar nerede bir iş yapılacaksa ve kime ihale verilecekse rüşvet aldığı iddia edilerek müvekkil hakkında yine yüz kızartıcı suç isnadında bulunulmuş, dayanağı olmayan iddialar ileri sürülmüş, yayımcının hayal dünyasında detaylandırdığı iddialar araştırma yükümlülüğü bulunmayan bir okuyucu üzerinde somut gerçeklikmiş gibi algılanmasına elverişli şekilde sunulmuş ve suçsuzluk karinesi ihlal edilmiştir. Nitekim Yargıtayımız siyasilerin ağır eleştirilere katlanma yükümlülüğünün bulunduğunu belirtiyor olsa da müvekkilin siyasi ve kamusal bir görevinin bulunmaması nedeniyle böyle bir yükümlülüğü bulunmadığı gözetilmeli ve müvekkilin kişilik haklarının basın meslek ilkelerine aykırı hareketle zedelendiği tespit edilmelidir. Haberdeki hukuka aykırılık iddiamız suçsuzluk karinesini de kapsayan kişilik haklarının ihlali ile birlikte Basın
Meslek İlkeleri’nin m.4, m.6, m.9 ve 10. maddelerine aykırılığa dayanmaktadır. “ Denilerek şikayet edilmiştir.
ŞİKÂYET EDİLENİN YANITI : Samet Baş’a şikayet konusu iletilmiş ancak bir yanıt verilmemiştir.
UZLAŞMA ÖNERİSİ : İletişim kurulamadığından, taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.
GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ: “Takvim Gazetesi’nde yer alan “CHP’deki para sayma skandalında yeni perde | İBB’deki kafa koparan ve yüzde 7’cinin icraatı! Temiz eller operasyonu şart” başlıklı haber, gazeteci Mahmut Övür’ün yazısının alıntılanarak yayınlanmasından oluşuyor. Yazıda şöyle deniyor: “Türkiye günlerdir CHP’deki para sayma görüntülerini konuşuyor. Olayın başrolündeki isimler tek tek ifade vermeye giderken tüm oklar Ekrem İmamoğlu’nu gösteriyor. İBB’deki para trafiği ve dağıtılan ihalelerin başındaki isimlerin kafa koparan Fatih’ ve yüzde 7’ci Ertan olarak bilindiğini söyleyen Sabah gazetesi yazarı Mahmut Övür, “Görünen o ki, tam bir “temiz eller” sürecine ihtiyaç var. Kim bakar bilmem ama bakılırsa taşlar yerinden oynar…” dedi. İşte detaylar…
KAFA KOPARAN VE YÜZDE 7’Cİ
Övür’e göre paralel yapının bir diğer ismi ise Ertan Yıldız. İmamoğlu tarafından İBB iştirakleri ihale sorumlusu danışmanı yapılan Ertan Yıldız’ın daha önce 100 milyon TL’lik İSBAK ihalesini İmamoğlu ve kendisiyle ilişkili aynı adreste kurulmuş paravan şirkete aktardığı ortaya çıkmıştı. Övür Fatih Keleş ve Ertan Yıldız’ın iş dünyasında “Kafa koparan” ve “Yüzde 7’ci” olarak nam saldığını söyledi.” Takvim Gazetesi ayrıca, haberinde Ertan Yıldız’ın bir de fotoğrafını yayınladı.
Değerlendirme ve Öneri:
Gazetecilik Meslek İlkeleri gayet açıktır ve bu mesleğin; etik açıdan düzgün yapılmasını öngörür. Bir gazetede, bir köşe yazarı, birileri hakkında iddialarda bulunmuş olabilirler ve başka bir gazete bunu alıp iktibas edebilir. Buraya kadar her şey normaldir. Ancak, bir yazıyı alıp, onu fotoğraflarla afişe edecek şekilde ve bir amaca dönük şekilde yansıtmak, meslek ilkelerine uymaz.
Bu nedenle takvim Gazetesi Sorumlu müdürü Samet Baş’ın “Basın meslek İlkelerinin, “Kamusal Kamusal bir görev olan gazetecilik ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez” şeklindeki 3’üncü Maddesi ve “Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır” şeklindeki 12’nci maddesi gereğince “UYARI KARARI” alınmasını öneririz.”
YÜKSEK KURUL DEĞERLENDİRMESİ:
Yeterli çoğunluğun bulunduğu anlaşılıp, Genel Sekreterin sunuşu dinlendikten sonra konu tartışmaya açıldı.
Yüksek Kurul üyeleri, Takvim Gazetesi’ndeki haberin, gazeteci Mahmut Övür ve Abdülkadir Selvi’den alıntı olduğunu, ancak o yazarların bile yazmadığı bölümlerin, habere eklendiğini, ayrıca fotoğrafın da eklendiğini dile getirdiler. Başka bir yerden yazı iktibas edilirken, buna ekleme yapmanın açık bir meslek ilkesi ihlali olduğu konusunda görüş birliğine vardılar. Haberde, Şikayetçi Ertan Yıldız hakkında ifade ve basın özgürlüğünün aşan suçlamalar bulunduğunu dile getirdiler. Yazıdaki, “Kafa Koparan” ve “Yüzde 7’ci’ gibi sıfatların, rüşvet iması içeren güçlün ifadeler olduğuna dikkat çektiler. Yazıda, rüşvete aracılık edildiğinin ima yoluyla belirtilmesinin etik olarak doğru olmadığı, konusu suç olan iddiaların sadece duyuma dayalı olarak dile getirilmesinin mümkün olmadığı, gazetecinin sorumluluğunu gerektirdiği ifade edildi. Haberin fotoğrafla desteklenmesi ise suçlama konusu imayı güçlendirici bir sonuç yarattığına dikkat çekildi. Tartışmalardan sonra oylama geçildi. Şikayet Edilen Takvim gazetesi haberinin basın meslek
ilkelerinden 4, 6 ve 9. maddeleri ihlal ettiğine OYBİRLİĞİ ile karar verildi. Hangi yaptırımın uygulanması gerektiği konusunda ise Yüksek Kurul üyeleri, 6 oy kınama, 7 oy ise uyarı yaptırımı uygulanması şeklinde oy kullandı.
SONUÇ VE KARAR :
Yapılan oylama sonucunda Yüksek Kurul; şikâyet edilen haberde, Basın Meslek İlkelerinden, “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez.” şeklindeki 4’üncü maddenin, “Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olmaksızın yayınlanamaz.” şeklindeki 6’ncı maddenin ve “Suçlu olduğu yargı kararıyla belirlenmedikçe hiç kimse “suçlu” ilan edilemez.” Şeklindeki 9’uncu maddenin takvim Gazetesi tarafından ihlal edildiğini OYBİRLİĞİ ile saptayarak, Şikayet edilen Takvim Gazetesi Sorumlu Müdürü Samet Baş’ın Basın Meslek İlkelerinin 4, 6 ve 9. maddelerini ihlal etmiş olmasından dolayı “UYARILMASINA” OYÇOKLUĞU” ile karar verdi.
