İlk kez 1856'da Avustralya'nın Melbourne kentinde taş duvar ustaları ve inşaat işçileri yoğun çalışma süresinin günlük 8 saate düşürülmesi talebinde bulunarak iş bıraktı.
İşçiler, taleplerini dile getirmek için 21 Nisan'da 1856'da Melbourne Üniversitesi'nden Parlamento Evi'ne kadar yürüdü.
Avustralya'nın ardından ABD'deki işçiler de 1884'te işverenlerden çalışma saatlerini azaltmalarını talep etti.
ABD'de günlük çalışma süresinin 12 saatten 8 saate indirilmesi için başlatılan mücadele, 1886'da kitlesel grevlerle yaygınlaşıp küresel nitelik kazandı.
Milletlerarası İşçi Kardeşliği Teşkilatı'nın 1889'daki Paris Kongresi'nde, yılın bir gününün dayanışma amacıyla işçilerin ortak bayramı ilan edilmesi kararlaştırıldı.
ABD'li sendikacıların önerisi üzerine o gün "1 Mayıs" olarak belirlendi. O tarihten itibaren 1 Mayıs, dünyanın dört bir yanında "Emek Bayramı", "İşçi Bayramı" ve "1 Mayıs Bayramı" gibi adlarla kutlanmaya başlandı.
Cumhuriyet döneminde ilk resmi kutlama 1923'te oldu
Osmanlı'da 1 Mayıs ilk kez 1911'de Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçilerince kutlandı. İstanbul'daki ilk kutlama ise 1912'de yapıldı.
Osmanlı'nın ardından, Cumhuriyet döneminde Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkisi çerçevesinde 1 Mayıs 1922'de Ankara'da İşçi Bayramı olarak kutlandı. Resmi olarak kutlanması ise ilk kez 1 Mayıs 1923'te oldu.
Taksim Meydanı'nda 1977'de düzenlenen 1 Mayıs programında, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında meydandakilere ateş açılması sonucu 37 kişi yaşamını yitirdi, yüzlerce kişi yaralandı.
Bu olay da gerekçe gösterilerek 12 Eylül askeri darbesinin ardından 1 Mayıs, bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.
Darbecilerin resmi tatil olmaktan çıkardığı 1 Mayıs, yıllar sonra 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adıyla tekrar resmi tatil ilan edilerek, kutlanmaya başlandı.
MADENCİ ANITI’NA DAVET
1 Mayıs Tertip Komitesi Başkanı ve Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkan Yardımcısı İsa Mutlu, 1 Mayıs Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü olan İşçi-Emekçi Bayramı’nı coşkuyla kutlayacaklarını ve haklı taleplerini yüksek sesle ifade edeceklerini belirterek, “Tüm halkımızı 1 Mayıs’ta Madenci Anıtı’na bekliyoruz” dedi.
Açıklama şöyle;
“1 Mayıs Uluslararası Birlik, Mücadele ve Dayanışma Günü olan İşçi-Emekçi Bayramı’nı Zonguldak’ta Madenci Anıtı’nda coşkuyla kutlayacak, haklı taleplerimizi yüksek sesle ifade edeceğiz.
1 Mayıs 2024 Çarşamba günü saat: 11.00’de İstasyon Caddesi’nde toplanacak, bayraklarımız, flamalarımız ve sloganlarımızla Madenci Anıtı’na yürüyeceğiz.
Grup Desandre de Madenci Anıtı’nda şarkılarıyla, türküleriyle bizlerle birlikte olacak.
1 Mayıs’ı Emeğin Başkenti Zonguldak’a yakışır bir coşkuyla kutlamak için tüm halkımızı Madenci Anıtı’na bekliyoruz.
Hayat pahalılığının, krizin faturasını biz emekçilere, emeklilere, tüm halkımıza kesmek isteyenlere karşı sesimizi hep birlikte yükseltelim.
Emekçilere, emeklilere insanca yaşayabilecekleri, refahlarını sağlayacak gelir, vergide adalet sağlanması taleplerimizi hep birlikte ifade edelim.
Krizin çözümü üretmektir önerimizi yüksek sesle hep birlikte duyuralım.
1 Mayıs’ta Madenci Anıtı’nda buluşalım”.
16 milyonun üzerinde işçi bulunuyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, işkollarındaki işçi ve sendikaların üye sayılarına ilişkin 2024 Ocak ayı istatistiklerine göre, Türkiye'de 16 milyon 395 bin 275 işçiden, 2 milyon 495 bin 423'ü herhangi bir işçi sendikasına üye. Bu rakamlara göre, işçilerin sendikalaşma oranı yüzde 15,22.
Hizmet-İş Sendikası, sahip olduğu 301 bin 456 üyeyle tüm işçi sendikaları arasında ilk sırada yer aldı.
Hizmet-İş'i 282 bin 715 üyeyle Türk Metal Sendikası, 203 bin 424 üyeyle de Öz Sağlık-İş Sendikası takip etti.
