İSTANBUL (AA) - BİRİZ ÖZBAKIR - Mikroiklim uzmanı Güven Fidan, aşırı hava olaylarının oluşturduğu riski, sigorta şirketleri, bankalar ve yatırımcılar açısından asgariye indirmek için akıllı veriler ürettiklerini bildirdi.
Sektörlerin iklim değişikliğinin etkilerini yönetebilmesi için etkin finansal raporlama sürecine sahip olması ve hasar durumunda sigorta şirketlerinin maliyeti azaltmaları için risk analizi ve yönetimi önem taşıyor. Bu amaçla hayata geçirilen girişimler, iklim değişikliğine bağlı afet risklerini veriler aracılığıyla tespit ederek zararın önüne geçilmesini sağlıyor.
Bu girişimlerden Alkazar'ın kurucusu Fidan, AA muhabirine, son 20 yılda iklim değişikliğinin etkilerinin çok daha fazla hissedilir hale geldiğini, bunun en büyük nedeninin bu değişimi göz önünde bulundurmadan yapılan yapılaşma veya yatırımlar olduğunu söyledi.
İklim değişikliğiyle ilgili bağlantılı, halka dokunan ve en sık yaşanan afetlerin ani ve aşırı yağışlar ile sel ve taşkınlar, ülkeler açısından kritik konunun ise büyük varlık yatırımları olduğunu belirten Fidan, "Büyük varlık yatırımlarının bulunduğu bölgelerde iklim değişikliği hangi mertebede oluyor ve olacak? Bunların veriyle tespit edilmesi bizler için gelecek yıllarda doğru yerlere, doğru yatırımları yapmak açısından son derece kıymetli. Çünkü iklimin değiştiğini ve koşulların değişeceğini artık geçmiş yılların verilerine ve gelecek yılların da simülasyon verilerine bakarak öngörebiliyoruz." dedi.
- Herkese açık veri setlerini "akıllandırıyorlar"
İklim değişikliğinin etkilerini sektörler bazında azaltmak için akıllı veriler ürettiklerini ve bu amaçla banka, sigorta ve yatırımcı olmak üzere üç paydaşı bir araya getirdiklerini kaydeden Fidan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Üçü ürettiğimiz verileri kullanarak kendi yatırım alanlarındaki sel, heyelan, don, dolu, kar, fırtına, aşırı yağışlar gibi verileri takip edip ilk elden risklerini öğreniyorlar, akabinde de bunu hava durumu ve mevsimsel anomali tahminleriyle kendi veya tedarikçilerinin lokasyonlarını takip ederek değişimin hangi mertebede olduğunu görebiliyorlar."
Ürettikleri verileri "akıllı veriler" olarak nitelendiren Fidan, bunların ham hallerinin, dünya genelinde çeşitli kurum ve kuruluşların yayımladığı veriler olduğunu söyledi.
Özellikle Avrupa'da iklim değişikliğini takip eden birçok kurumun yayımladığı, herkese açık veri setleri bulunduğunu aktaran Fidan, bu verileri, matematiksel altyapısı çok iyi olan, bilgisayar donanımını ve yazılımını iyi bilen kişilerle, düşük çözünürlüklüden yüksek çözünürlüklü hale getirdiklerini anlattı.
- "Sigorta şirketleri 300 milyon lira tasarruf etti"
Servis ettikleri veriler sayesinde sigorta şirketlerinin şimdiye kadar 300 milyon lira tasarruf ettiğini bildiren Fidan, şu ifadeleri kullandı:
"Sigorta şirketi herhangi bir konumda poliçe yapacak. O konumun adresini haritada giriyor. Haritada direkt adrese yakınlaşıyor ve oradaki 10 farklı katmanın risk skorunu 1 ile 100 arasında görebiliyor. Sigortacının yatırım tipine ve parametreye bağlı olarak önceliklendiriyor. Sel riskine bakıyorsa o skoru önceliklendiriyor. Bu bir yat limanıysa, fırtınaya bakıyor.
Bir yatırım lokasyonunda sel riski çok yüksekti, biz onu haritalarımızla servis ettik. Sigorta şirketi orada poliçe yapmaktan uzaklaşmış veya çok yüksek bedellerle poliçe teklifi vermiş ve daha sonra orayı sel basmış, bu durumda sigorta şirketi veriye dayalı karar aldığı için avantajlı duruma geçmiş oluyor."
Sigorta şirketleri dışındaki paydaşlardan bankaların, kredi streslerini takip etmek için akut ve kronik risk verisine ilk elden ve doğrulanmış şekilde ulaşabildiğine değinen Fidan diğer paydaş yatırımcıların da aynı şekilde yatırım öncesi ya da halihazırdaki yatırımları için gelecek yıllarda iklim değişikliğiyle ne tür problemlerin tetikleneceğini bu verilere bakarak görebildiğini vurguladı.
Fidan, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu ve Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği koordinatörlüğünde, İTÜ ARI Teknokent işbirliğinde elektrik dağıtım şirketleriyle dağıtım hatları ve trafo merkezlerinin bulunduğu lokasyonların gelecekte iklim değişikliğinden ne derece ve nasıl etkileneceklerine dair projeler geliştirdiklerini sözlerine ekledi.
