(Haber-Yorum/Eyüp Bektaş)
Farkında mısınız bir seçim günü daha nerede ise geldi geçiyor ama Kdz. Ereğli’nin gerçek anlamdaki sorunlarının ele alındığı, tartışıldığı veya gündeme getirildiği herhangi bir platform halen daha yok. Bu kentte 7 bin genç tersanelerin kapanması nedeniyle gurbet ellere gitti. 1960 yılında projelendirilen demiryolu yapılmadı/yaptırılmıyor. 1992 yılına kadar var olan -Erdemir’e ait olsa bile- kapatılan havaalanı bir daha açılmadı ve havaalanı talebi de yok. Çevre yolu olmayan ve teşvik kapsamında bile bulunmayan ağır sanayi kenti Kdz. Ereğli’de ne partiler, ne meslek odaları, ne de sivil toplum örgütleri konuşup ilçenin sosyo-ekonomik ve kültürel taleplerini dile getirip gündem oluşturmuyor. Milletvekili adaylarının ise Ereğli’nin konularıyla ilgili ne kadar bilgileri bulunduğu ve çözüm noktasında fikir sahibi olduklarını ise bileniniz var mı ki? Yine bir seçim gelip geçecek ve Ereğli bu ortamda çırak çıkmaya devam edecek gibi görülürken, Ereğli için konuşan kişi İzmir’de yaşayan Kemal Anadol oldu. Millet İttifakının Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun İskenderun’da Gemi Sanayi Özel Ekonomi Bölgesi oluşturulacağını açıklamasını değerlendiren Anadol, Ereğli tersanelerinin de bu sektör açısından önemine vurgu yaptı.
Bu konuda, öncelikle meslek odaları, milletvekili adayları, partililere seslenen Kemal Anadol’un, gazetemizin sorusunu yanıtlarken Erdemir ve İsdemir’i de anlatan süreçle ilgili açıklamasını, “uyuyanları uyandırması” dileğimizle aynen yayımlıyoruz:
“EREĞLİ TERSANELERİ KORUNMAYA ALINMALIDIR.”
*12 Eylül 1980 tarihinden önce TBMM iki kanattan oluşuyordu: Millet Meclisi ve Senato.
*Hem Millet Meclisi hem de Senatonun ayrı ayrı komisyonları vardı. Yalnız iki önemli komisyon ortak üyelerden yani milletvekilleri ve senatörlerden oluşuyordu. Bunlar Plan BütçeKomisyonu ile Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) komisyonlarıydı.
*KİT Komisyonu o dönemde özelleşme olmadığı için çok önemliydi. Ekonominin can damarı bu komisyondu. Ziraat, Halk, Denizcilik Bankaları, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ), SEKA, Zirai Donatım Kurumu, Toprak Mahsulleri Ofisi, PTT, TRT, ODTÜ, Et-Balık Kurumu gibi tam 50 kuruluşun denetimi ve ibrası bu komisyonda yapılırdı.
* KİT Komisyonuna bağlı 50 alt komisyon vardı.
*1950 yılından 27 yıl sonra bu komisyon başkanlığına ilk kez bir CHP’li seçilmişti. Bu kişi Zonguldak Senatörü M. Ali Pestilci idi. Ben de Zonguldak Milletvekili olarak Demir-Çelik alt komisyon başkanı olmuştum.
*O tarihte büyük Zonguldak vardı. Yani Karabük ve Bartın Zonguldak’ın ilçeleriydi.
*Cumhuriyet döneminin büyük eseri olan bazı KİT’lerin genel müdürlükleri özellikleri nedeniyle Ankara’da değil fabrikaların kurulduğu yerlerdeydi. Örneğin SEKA Genel Müdürlüğü İzmit, Tekel İstanbul, Demir-Çelik genel müdürlükleri Karabük’te idiler. Biz komisyon olarak Karabük Genel Müdürlüğü’nün Ankara’ya naklini önlemiştik. Bu ancak 12 Eylül’den sonra gerçekleşti.
*Demir cevheri/kömür/hurda/kireç taşıyla çalışan üç entegre demir-çelik fabrikası KARDEMİR, ERDEMİR ve İSDEMİR idi. ERDEMİR ABD’nin isteğiyle özel bir yasa ile kurulduğundan KİT Komisyonu denetimine tabi değildi.
*İskenderun’da SSCB kredisi ile kurulan İSDEMİR ve KARDEMİR yuvarlak madde üretirken, ERDEMİR yassı madde üretiyordu. Konserve tenekesinden, gemi saçına kadar. Özelleşme başlayınca ERDEMİR İSDEMİR’i satın aldı. İSDEMİR yassı mamul üretmeye dönüştürüldü.
*Uzun yıllardan sonra Ereğli’de gemi tersaneleri kuruldu. İstihdam yaratıldı. Ekonomik krizlerbu tesislere darbe vurdu, güçlerini yitirdiler. Şu anda en büyük tersanelerimiz İstanbul Tuzla’da bulunuyorlar.
*Millet ittifakı Cumhurbaşkanı adayı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu son açıklamasında İskenderun’da çok büyük gemi tersaneleri kurulacağını açıkladı. İSDEMİR’in İskenderun’da bulunması ve deprem bölgesi olması açısından bu doğru bir karardır.
*Ancak Sayın Kılıçdaroğlu’nun danışmanları ERDEMİR’in bulunduğu yerde hem de mevcut tersanelerin varlığını unutmuşlardır sanıyorum. Ülkemizin üç yanı denizlerle çevrilidir. İki veya daha fazla tersaneyi kuracak, işletecek kapasiteye sahiptir. Bu nedenle Ereğli’deki tersanelerin korunması, teşviki ve devlet yardımı alması üretim ve istihdam açısından çok önemlidir. Bu tersaneler yakın zamana kadar yurt dışından sipariş alıyorlardı.
*CHP Zonguldak/Ereğli/Alaplı örgütleri, milletvekili adayları, yerel yönetimler, Ticaret ve Sanayi Odaları, Deniz Ticaret Odası, sivil toplum örgütleri derhal harekete geçmeli ve Sayın Kılıçdaroğlu’na başvurarak bu programa Ereğli tersanelerini de aldırmalıdırlar.
Kemal ANADOL
