Kdz. Ereğli Atatürk Anıtı eski hükümet konağının bulunduğu alanda 1988 yılında inşası bitirilerek açıldı.
Atatürk Anıtı'nın bulunduğu alanda Hükümet Konağı vardı. Bu konak yangında geçirdi. Konağın kaldırılması ile aynı alana Atatürk Anıtı yapılabildi...
Kdz. Ereğli Atatürk Anıtı Prof. Hüseyin Gezer’in projesidir. Kdz. Ereğli Atatürk Anıtı eski hükümet konağının (anıtın şu an bulunduğu alanda ahşap bir hükümet konağı bulunuyordu ve yangın geçirmişti) kaldırıldığı alanda yapıldı. Anıtın yapılması için kurulan komite öncülüğünde bağış severlerin katkıları ile inşaatı 1988 yılında bitirilebildi. Dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Tınaz Titiz’in katılımı ile 19 Aralık 1988 tarihinde açılacağı açıklanan anıt, bakanın gelmemesi nedeniyle dönemin Zonguldak Valisi Saim Çotur tarafından açıldı. SHP Genel Başkanı Erdal İnönü, SHP Genel Sekreteri Deniz Baykal, Zonguldak Belediye Başkanı Zeki Çakan, Milletvekilleri Ömer Barutçu ile Köksal Toptan’ın mesajları da törende okundu.
Yıl 1980 ve 12 Eylül askeri darbesinin ardından Kdz. Ereğli Belediyesi Başkanlığına Albay İsmail Sıdal atandı. Sıdal, 3.5 yıllık belediye başkanlığı döneminde gerçekten de çok önemli hizmetlere imza attı. İTÜ’ye kentin 150 000 nüfusa yetecek alt yapı projeleri olan su ve kanalizasyon şebekesini yaptıran ve yapımını da hemen başlattı. İsmail Sıdal, zaman zaman tartışmalara da neden olan, ancak belediyeyi uzun yıllar sırtında taşıyacak olan Saurer kamyon parkını da ilçeye kazandırdı. Sıdal’ın en büyük arzularından biri ise Kdz. Ereğli’ye yakışır bir Atatürk Anıtı yapmaktı. Şehrin en merkezi mevkisi olarak bilenen hükümet konağının bulunduğu alana Atatürk Anıtı yaptırmayı kafasına koymuştu. Ancak eski ve yıkılır durumda olması da dikkate alınarak yeni bir hükümet konağının yapılması ve bu alanın boşaltılması gerekiyordu. O da oldu.
Askeri dönemin sona ermesinin ardından yapılan yerel genel seçimleri SHP’nin adayı Ruhi Cöbekoğlu kazandı ve 3.5 yıl ara verdiği başkanlık koltuğuna yeniden otururken; Sıdal’ın başlattığı Atatürk Anıtının yapım çalışmalarına hız verdi. O yıllarda belediyelerin gelirleri çok sınırlı olduğundan dışarıdan katkı sağlanmalıydı. Bağış severlerin kapıları çalınıp destek istendi. Ayrıca yemekli toplantılarla şehir eşrafı bir araya getirildi. Atatürk Anıtı için düzenlenen yarışmayı 1969-1976 yılları arasında Resim ve Heykel Müzesi müdürlüğü görevinde de bulunan ve ülkenin bir çok yerinde eserleri bulunan Prof. Hüseyin Gezer’in projesi kazandı. Yarışmanın sonuçlanması ile birlikte çalışmalar hız kazandı. Yine aynı dönemde, Anıt ve çevresi ile sahil düzenlemesi Mimar Sinan Üniversitesi’nden Bartınlı Prof. Mehmet Çubuk tarafından projelendirildi. Düzenleme, anıt ve çevresi dışında İstasyon ile Elif Otel arasındaki sahili de kapsıyordu. Elif Otel-Erdemir arasındaki sahil düzenlemesi ise Erdemir’in Genel Müdürlüğüne ikinci kez getirilen Tümer Özenç döneminde daha sonra yapıldı.
Bazı belgelerde komitede görev yapanların isimleri şöyle sıralanıyor.
Kaymakam Mehmet Ulvi Ezgü, Prof. Hüseyin Gezer, Belediye Başkanı Ruhi Cöbekoğlu, Erdemir Genel Müdürü Tümer Özenç, Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Arık, Vergi Dairesi Müdürü İbrahim Kuruca Tapu ve Kadostra Müdürü Nezir Özder, Ömer Taneri, Oktay Demiroğlu, Kaymakam Vekili Ümran Demiroğlu, Şirin Ereğli, Hakimiyet ve Memleket Gazete sahipleri katıldı.
Yine, kamuoyuna açıklanan bir yemekli toplantıda bağış yapanların isimleri de şunlar:
Mustafa Arık 1.500.000 TL (çek verdi), Fevzi Özdemir 1.500.000 TL, Sevil Profil 1.500.000 TL, Hüseyin Bıçkıcı 1.000.000 TL, Remzi Karakuş 550.000. TL, Yalçın Keleş 500.000TL, Şoföler Derneği 500.000 TL, Mehmet Kul 500.000 TL, Nadir Aksoy 500.000 TL (nakit), Şerafettin Efe (çek verdi), Güneri Çürüksulu 300.000 TL, Ana Nakliyat 300.000 TL, Mustafa Keleş 300.000 TL, Ali Yağmuroğlu 250.00 TL, Seydi Cöbekoğlu 250.000 TL, Ömer Tanyeri 200.000 TL, Mustafa Kurt 200.000 TL, Durali Eren 200.000 TL (nakit verdi), Mahmut Kalaycı 100.000 TL, Bedri Erel 100.000 TL, Selahattin Manav 100.000 TL, Eskişehir Nakliyat Kooperatifi 50.000 TL, Tabi ki, bu isimlerin dışında Atatürk Anıtı’nın yapımı için bir çok kişi ve kurumun bağışlarıyla katkı yaptıkları mümkündür. Ancak, kayıtlarda bu isimler bulunabildi.
Kdz. Ereğli Belediyesinin Atatürk Anıtı, sahil bandı ve çevre düzenlemelerinin dışında sürdürdüğü Atatürk Kültür Merkezi çok amaçlı salon inşaatı da bu arada hızla devam etti. Anıt ve kültür merkezinin açılış törenleri için hedef 18 Haziran 1988’di. Çünkü 18 Haziran Kdz. Ereğli’nin Kurtuluş Günüydü.
Atatürk Anıtının inşaatı 18 Haziran 1988’e yetiştirilemedi. Tamamlanabilen Atatürk Kültür Merkezi’nin çok amaçlı salonu bu tarihte hizmete açıldı. İnşaatı tamamlandıktan sonra Atatürk Anıtı’ndaki ilk resmi tören ise 30 Ağustos Büyük Taarruzun yıldönümü olan Zafer Bayramı’ndaydı. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı ve 10 Kasım Atatürk’ü Anma günü törenleri de Atatürk Anıtı’mızda yapıldı.
Devlet ve hükümet yetkililerinin katılımı ile resmi açılışının gerçekleştirilmesi arzulanan Atatürk Anıtı için, öncelikle Cumhurbaşkanı Kenan Evren davet edildi ve yanıt beklendi. Kenan Evren bu davete peki demedi. Kültür ve Turizm Bakanı Tınaz Titiz davete tamam deyince 19 Aralık 1988 pazartesi günü açılış günü olarak belirlendi. Ancak tören günü Bakan Titiz Ereğli’ye gelmedi. Zonguldak Milletvekilleri de törene katılmadı. Zonguldak Valisi Saim Çotur, Kaymakam Mehmet Ulvi Ezgü, Garnizon komutanlığı, Belediye Başkanı Ruhi Cöbekoğlu, protokol üyeleri, komite üyeleri ve bağış severler, ilçe halkının katılımı ile Atatürk Anıtının açılışı 19 Aralık 1988 pazartesi günü gerçekleştirildi. 19 Aralık 1988’de Şirin Ereğli Gazetesi’nin manşeti “Büyük Atatürk Ereğli ile kucaklaşacak” başlığını taşıyordu. Aynı gazetenin 20 Aralık’ta yayımlanan 6 sütun manşetinde ise “Artık Ereğli’nin de Atatürk Anıtı var” yazıyordu.
Kdz. Ereğli’ye Atatürk Anıtını kazandırmak için çaba gösteren, taşın altına elini koyan tüm katılımcılar, destekçiler, emek verenler tarihe öyle büyük ve gurur duyacakları bir hizmet bıraktılar ki asla unutulmaz/unutulamaz. O şanlı Türkiye Cumhuriyeti’nin Eşsiz Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün Anıtı, ilçenin en önemli merkezinde görkemli bir şekilde bizleri her yeni günde selamlıyor. Atamızın “Türk milleti çalışkandır. Türk milleti zekidir. Çünkü Türk milleti millî birlik ve beraberlikle güçlükleri yenmesini bilmiştir. Ve çünkü, Türk milletinin yürümekte olduğu terakki ve medeniyet yolunda, elinde ve kafasında tuttuğu meşale, müspet ilimdir.” selamını alıp verenler, bugünkü varlığımızı borçlu olduğumuz Kurtuluş Savaşı kahramanlarına elbette sonsuz minnet ve şükran duyuyorlar. Hiç aksi mümkün mü?
HABER: Eyüp Bektaş
FOTOĞRAFLAR: Sabri Can arşivi
Atatürk Anıtı açıldığında Belediye Başkanı Ruhi Cöbekoğlu anıtın fotoğrafları ile kartpostal bastırdı. Çöbekoğlu yılbaşı ve bayram kartı olarak bu kartpostalları gönderdi.
